W demonstracji pod gmachem litewskiego rządu brało udział około 700 osób według litewskiej policji i ponad tysiąc według organizatorów. Ci ostatni zapowiedzieli szkolny strajk ostrzegawczy na dzień 3 czerwca.
Obecne wydarzenia są skutkiem wzburzenia polskiej ludności Wileńszczyzny jakie wywołał finał reorganizacji szkół prowadzonej przez władze litewskie. Dążą one do zdegradowania kilkunastu polskich szkół z poziomu średniego do poziomu podstawówek, co znacznie obniży ich atrakcyjność. http://kresy.pl/wydarzenia,spoleczenstwo?zobacz/polskim-szkolom-na-wilenszczyznie-grozi-likwidacja
Na manifestacji zgromadzili się więc nauczyciele i uczniowie z polskich szkół oraz rodzice tych ostatnich. Nie tylko ze szkół wileńskich ale także z Zujun w rejonie wileńskim czy z Połukniów w rejonie trockim. Na demonstracji pojawili się takze przedstawiciele miejscowej społeczności rosyjskiej, które szkoły też są zagrożone.
„Zamiast świętowania ze swoimi pociechami Międzynarodowego Dnia Dziecka jesteśmy zmuszeni do pikietowania w obronie szkół” – mówiła prezes Forum Rodziców Szkół Polskich Rejonu Solecznickiego Renata Cytacka. “Domagamy się zachowania wszystkich szkół oraz zapewnienia pobierania nauki w języku ojczystym od klasy 1 do 12” – słowa koordynatora z Forum Rodziców Szkół Polskich Alberta Narwojsza dobitnie wyraziło postulat protestujących. Rzeczywiste cele tak zwanej “reorganizacji” demaskowała Krysytna Adamowicz dziennikarka, absolwentka Szkoły im. J. Lelewela zagrożonej właśnie degradacją do poziomu podstawówki. „Szkoła jest zagrożona nie po raz pierwszy. Kiedyś chciano ją zrusyfikować, uszczuplić, a obecnie chodzi o gmach szkoły, który jest potrzebny szkole litewskiej” – cytuje Adamowicz portal L24.lt.
„Nie zgodzimy się na krzywdzenie naszych dzieci. Możemy ustąpić w innych kwestiach, ale na linii obrony oświaty na pewno nie ustąpimy. Nie lękajmy się. Żyjemy na własnej ziemi. To nie jest żadna łaska władz, bo to jest nasze miasto. Obronimy nasze szkoły” – mówił do zebranych przewodniczący AWPL Waldemar Tomaszewski. Szczególne wrażenie zrobiło wystąpienie uczennicy szkoły polskiej z Zujun, która przybyła na demonstrację mimo jutrzejszego egzaminu maturalnego – “„Jestem tutaj, bo przyszłość mojej szkoły jest dla mnie ważniejsza”.
W czasie wiecu przyjęta została petycja (pełen tekst niżej), którą pięcioosobowa delagacj złożyła na ręce zastępcy szefa koncelarii rządu Rimantasa Vaitkusa, nota bene byłego ministra oświaty. On sam zachował się skandalicznie wobec zgromadzonych, nie próbując nawet nawiązać dialogu. Najpierw według portalu Znad Willi żartował sobie z wiecujących mówiąc „Dobra pogoda, lato, więc dlaczego nie. Zachęcamy, aby nauka odbywała się nie tylko w formalnej przestrzeni, ale również w nieformalnej”. Potem stwierdził, że protest zdespoerowanych uczniów i rodziców to “polityczny show”, następnie zrzucił odpowiedzialność na samorządy, które same podejmują decyzję o redukcji klas w polskich szkołach. Wobec takiego stosunku przedstawiciela władz litewskich Forum już zapowiedziało otrzegawczy strajk szkolny na 3 czerwca.
1 czerwca jest obchodzony Międzynarodowy Dzień Dziecka. My, rodzice i opiekunowie uczniów szkół mniejszości narodowych, stajemy dzisiaj w obronie praw i prawowitych interesów własnych i naszych dzieci.
Przeprowadzana obecnie reforma oświatowa jest dyskryminująca wobec oświaty mniejszości narodowych, niewątpliwie powoduje pogorszenie sytuacji oświatowej mniejszości narodowych i ogranicza prawa naszych dzieci do pobierania nauki w języku ojczystym. Oświata jest dziedziną, w której państwo powinno stworzyć warunki do pielęgnowania tożsamości przez osoby należące do mniejszości narodowych, zaś pobieranie nauki w języku mniejszości narodowej jest prawem gwarantowanym osobom należącym do mniejszości narodowych.
Powszechna Deklaracja Praw Człowieka zapewnia prawo każdej osoby do nauki: “Nauczanie winno mieć na względzie pełny rozwój osobowości ludzkiej oraz umacnianie poszanowania praw człowieka i podstawowych wolności. Powinno ono służyć popieraniu zrozumienia, tolerancji i przyjaźni między wszystkimi narodami oraz wszystkimi grupami rasowymi lub religijnymi, jak również powinno wspierać działalność Narodów Zjednoczonych dla utrzymania pokoju. Rodzice korzystają z prawa pierwszeństwa, jeśli chodzi o wybór rodzaju wykształcenia dla swych dzieci” (artykuł 26 ustęp 2 i 3 Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka).
Model systemu oświatowego, który funkcjonował do tej pory i obejmował szkoły, w których nauczanie odbywa się w języku mniejszości narodowych, sprawdził się, spełnił bowiem oczekiwania mieszkańców.
Wyrażamy swoje zaniepokojenie losem 17 szkół mniejszości narodowych działających w Wilnie, rejonach wileńskim, solecznickim i trockim.
W wyniku reformy oświatowej przeprowadzanej przez Ministerstwo Oświaty i Nauki degradacją bądź likwidacjązagrożone są następujące szkoły: Szkoła Średnia im. Wł. Syrokomli w Wilnie (869 uczniów), Szkoła Średnia im. Sz. Konarskiego w Wilnie (403 uczniów), Szkoła Średnia im. J. Lelewela w Wilnie (462 uczniów), Szkoła Średnia Lazdynai w Wilnie (597 uczniów), Szkoła Średnia im. A. Puszkina w Wilnie (724 uczniów), Szkoła Średnia im. L. Karsawina w Wilnie (558 uczniów), Szkoła Średnia “Ateities” w Wilnie (659 uczniów), Szkoła Średnia “Centro” w Wilnie (270 uczniów), Szkoła Średnia na Nowym Mieście w Wilnie (339 uczniów), Szkoła Średnia “Saulėtekio” w Wilnie (505 uczniów), Szkoła Średnia w Zujunach w rejonie wileńskim (118 uczniów), Szkoła Średnia im. św. J. Bosko w Jałówce w rejonie wileńskim (118 uczniów), Szkoła Średnia im. św. Kazimierza w Miednikach w rejonie wileńskim (98 uczniów), Szkoła Średnia w Wołczunach w rejonie wileńskim (125 uczniów), Szkoła Średnia im. Adama Mickiewicza w Dziewieniszkach w rejonie solecznickim (122 uczniów), Szkoła Średnia im. Elizy Orzeszkowej w Białej Wace w rejonie solecznickim (119 uczniów) oraz Szkoła Średnia w Połukniu w rejonie trockim (90 uczniów).
Jesteśmy przekonani, że Ministerstwo Oświaty i Nauki celowo hamuje proces akredytacji szkół średnich, nie akredytuje programów kształcenia średniego, dyskryminuje tym samym oświatę mniejszości narodowych i powoduje degradację statusu szkół średnich. Nie mamy wątpliwości, że wszystkie szkoły średnie mniejszości narodowych powinny zachować obecny status i prowadzić kształcenie początkowe, podstawowe i średnie. Liczba uczniów pobierających naukę w tych szkołach nie może wpływać na degradację statusu szkół. Dla przykładu: w szkole z litewskim językiem nauczania w Sejnach (Polska) w klasach od 1 do 12 uczy się tylko 67 uczniów. Tymczasem na Litwie degradacja zagraża szkołom mniejszości narodowych ze znacznie większą liczbą uczniów.
Przypominamy, że 17 marca 2011 r. Sejm Republiki Litewskiej, wbrew powszechnie manifestowanemu przez mniejszości narodowe zaniepokojeniu oraz uargumentowanemu oporowi, pomimo apelu 60 tys. rodziców do Prezydenta RL, Sejmu, Rządu, w sposób nieprzychylny dla oświaty mniejszości narodowych znowelizował Ustawę o oświacie, m.in. uprawomocnił poczynając od 2013 roku ujednolicenie egzaminu maturalnego z języka litewskiego oraz nauczanie części przedmiotów w języku państwowym, degradację statusu szkoły średniej itd. Stwierdzamy, że stale pogarszające się, począwszy od 2012 roku, wyniki z egzaminów maturalnych zdawanych przez uczniów szkół mniejszości narodowych pokazują, że zarówno wówczas, jak też obecnie nie przygotowano się należycie do ujednolicenia egzaminu z języka litewskiego. Uczniowie ze szkół mniejszości narodowych mają o prawie 800 godzin mniej lekcji języka litewskiego niż ich rówieśnicy z litewskich szkół. Do tej pory nie opracowano i nie wydano podręczników, pomocy dydaktycznych. Należy zaznaczyć, że od 1 września 2009 roku dodatek do koszyczka uczniowskiego w szkołach mniejszości narodowych zmniejszono o 6 (sześć) procent (do 15 procent). Po wprowadzeniu w 2011 r. jednakowych wymagań dotyczących ujednoliconego egzaminu z języka litewskiego koszyczek uczniowski zwiększono o 5 procent, ale jedynie w celu realizacji wymogu prowadzenia większej liczby lekcji języka litewskiego, nie zaś w celu zapewnienia całego procesu nauczania.
Dążymy do tego, aby Litwa dbała o mniejszości narodowe mieszkające na jej terytorium oraz by czyniła to zgodnie z duchem Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności, które to wartości mają fundamentalne znaczenie dla stabilności, zachowania demokracji i pokoju. Dążymy do zachowania tożsamości, zapewnienia harmonijnych stosunków pomiędzy przedstawicielami różnych narodowości oraz kształtowania takiego stosunku wobec mniejszości narodowych, który zapewnia stosunki demokratyczne. Ponadto dążymy do tego, aby, jak podkreślono w Konwencji ramowej o ochronie mniejszości narodowych, zróżnicowanie kulturowe nie było źródłem i czynnikiem podziałów, lecz wzbogacenia każdego społeczeństwa, powodowało rozwój wolności i demokracji. Demokratyczne społeczeństwo powinno nie tylko szanować etniczną, kulturalną, językową i religijną tożsamość każdej osoby należącej do mniejszości narodowej, lecz także tworzyć odpowiednie warunki pozwalające im wyrażać, zachowywać i rozwijać tę tożsamość.
Zostaliśmy zmuszeni do zorganizowania w Międzynarodowym Dniu Dziecka akcji protestacyjnej, popieramy samodzielnie powołane komitety rodzicielskie stające w obronie praw i prawowitych interesów własnych i ich dzieci w zakresie pobierania nauki w języku ojczystym od klasy 1 do 12 w szkołach mniejszości narodowych.
ŻĄDAMY:
– akredytowania we wszystkich wspomnianych szkołach programów kształcenia średniego i zachowania możliwości uczenia się w tych szkołach od klasy 1 do 12;
– opracowania takich kryteriów tworzenia sieci szkół prowadzących formalne kształcenie, które zapewnią zachowanie wszystkich szkół średnich mniejszości narodowych;
– podczas bieżącej wiosennej sesji Sejmu RL uchylenia zapisów Ustawy o oświacie dotyczących kształcenia mniejszości narodowych;
– zrezygnowania z ujednoliconego egzaminu maturalnego z języka litewskiego jako ojczystego i języka litewskiego jako państwowego;
– włączenia egzaminu z języka ojczystego (polskiego, rosyjskiego, białoruskiego) na listę obowiązkowych egzaminów maturalnych;
– zrezygnowania z dyskryminującej zasady utrzymywania litewskich szkół kosztem szkół polskich i rosyjskich;
– zwiększenia do 50% koszyczka ucznia w szkołach mniejszości narodowych na organizowanie procesu nauczania.
Oświadczamy, że na wszelkie możliwe sposoby będziemy walczyli:
• o zachowanie wszystkich szkół średnich;
• o możliwość pobierania nauki w języku ojczystym od klasy 1 do 12;
• o zróżnicowanie egzaminów maturalnych z języka litewskiego jako języka ojczystego i państwowego;
• o status obowiązkowych egzaminów dla egzaminów z języka ojczystego (polskiego, rosyjskiego);
• o zwiększenie koszyczka ucznia.
l24.lt/wilnoteka.lt/zw.lt/kresy.pl
Gorąco popieram naszych rodaków! Korona jest z Wami!