Prof. Żaryn dla Kresów.pl: nie można dialogować z banderowcami, to tak jakby rozmawiać z gestapo [+VIDEO]

„Nie można dialogować ze środowiskami ukraińskimi opowiadającymi de facto, że mordowanie Polaków jest chwałą narodu ukraińskiego. To tak, jakby rozmawiać z gestapo i tymi, którzy by dzisiaj w Niemczech opowiadali, że to, co robili na ziemiach polskich było chwałą narodu niemieckiego” – powiedział prof. Jan Żaryn, senator PiS w programie „Bez Filtra” portalu Kresy.pl.

Zdaniem profesora Jana Żaryna, państwo polskie jest bezpośrednio i pośrednio mocno zaangażowane w polską politykę historyczną na wschodzie. Jego zdaniem problem leży w nie w aktywności, ale w skuteczności:

„Wyraźnie antypolska działalność państwa litewskiego skierowana przeciwko polskiej mniejszości narodowej jest polityką wyboru przez Litwę, która być może (…) boi się dużej polskiej mniejszości, i że trwająca tam posika mniejszość pomniejszy litewskość Wileńszczyzny”– uważa senator

Jego zdaniem bardziej powinna nas jednak interesować ochrona polskiej mniejszości, szczególnie w kontekście szkolnictwa, a także możliwość użycia argumentów opartych o Unię Europejską lub Radę Europy. „Litwa ewidentnie łamie prawa człowieka i obywatela na poziomie bardzo wyrafinowanym i w tym sensie skutecznym, że nie poddaje się żadnej presji ze strony państwa polskiego, które z kolei wydaje się być bezradne”– powiedział prof. Żaryn. Jego zdaniem obecny rząd przekazuje silne wyrazy solidarności z Polakami na Litwie, a także udziela im pomocy finansowej.

W kontekście Ukrainy uważa, że istnieją tam środowiska zainteresowane rozumieniem polskości, będące potencjalnymi sojusznikami wewnątrz społeczeństwa ukraińskiego. W tym łaknące wiedzy dotyczącej I Rzeczpospolitej – jak ma nadzieję – „na poziomie polskiej narracji”.

„Kłopot polega na tym, że dziedzictwo ukraińskie jest wewnętrznie bardzo zróżnicowane i w każdym wymiarze, nolens volens, antypolskie. Z jednej strony jest dziedzictwo banderyzmu, z którym w ogóle nie ma żadnego dialogu, bo nie można dialogować ze środowiskami ukraińskimi opowiadającymi de facto, że mordowanie Polaków jest chwałą narodu ukraińskiego. Na tym poziomie po prostu nie ma możliwości rozmowy. To tak, jakby rozmawiać z gestapo i tymi, którzy by dzisiaj w Niemczech opowiadali, że to, co robili na ziemiach polskich było chwałą narodu niemieckiego”– powiedział historyk. Zaznacza przy tym, że istnieją środowiska ukraińskie, m.in. na Żytomierszczyźnie, które są „przestrzenią do zdobycia” i którym można przekazać wiedzę na temat w pewnej mierze wspólnych dziejów. „Ale tam z kolei jest problem postsowietyzmu”– dodaje.

Prof. Żaryn przyznaje, że obecnie, w czasie tworzenia się nowoczesnego narodu ukraińskiego, Ukraińcy muszą się opowiedzieć za pewnymi nurtami swojej pamięci:

„Moim zdaniem dokonują fatalnego wyboru – zarówno z punktu widzenia integracji wewnętrznej, jak i z perspektywy potencjalnej obecności w Europie wspólnych wartości. Taką wartością na pewno nie jest dziedzictwo nazizmu”.

Jego zdaniem należy Ukraińcom twardo powtarzać, że niezależnie od ich problemów, banderowska, pogańska wersja ukraińskiego nacjonalizmu, prowadząca do czystek etnicznych, „jest dziedzictwem wykluczającym z Europy”. „To jest prawda fundamentalna”– podkreśla profesor.

Odnosząc się do opinii historyka Ryszarda Surmacza, który postulował uroczyste przekazanie całego dziedzictwa kresowego, z wyłączeniem cmentarzy, Litwinom Ukraińcom i Białorusinom senator zaznaczył, że dziedzictwo kresowe jest polskie. „My mamy do niego pełne prawo”– podkreślił prof. Żaryn. Dodawał, że to polskie rody niegdyś dbały na Kresach o kulturę wysoką i nie można obecnie przypisywać tego dzieła współczesnemu narodowi ukraińskiemu.

Podkreślił również, że szczególnie na Ukrainie na poziomie edukacyjnym następuje przekłamywanie historii – „tak, żeby totalnie ominęła istnienie tam żywiołu polskiego”.Uważa, że należy to spokojnie kontestować. Uwypukla też znaczenie Kresów dla Polski i polskości. „Można powiedzieć, że my w kulturze polskiej nie istniejemy bez Kresów”– powiedział profesor.

Więcej na nagraniu poniżej:

KREESY.PL