Unia w Horodle, cz. 1

Horodło. 2 października 1413 r.
Bojarzy litewscy przyrzekają wierność szlachcie polskiej, Koronie polskiej, królowi Władysławowi i wielkiemu księciu Witołdowi, a za wielkiego księcia obiecują przyjąć w razie śmierci Witołda tego, kogo im dadzą król Władysław, lub jego następcy i szlachta polska.

In nomine Domini amen. Ad perpetuam rei memoriam. Sator rerum omnium, cuius oculus penetrat universa et scientia nunquam extinguitur in rebus humanis,

W imię Boże amen. Na wieczną tej rzeczy pamięć. Stworzyciel wszystkich rzeczy, którego oko przenika wszystki rzeczy i wiadomość nigdy nie bywa zagładzona

[s. 57]

quas oblivionis caducis momentis constat subiacere, ut memoria carum remaneat, apices litterarum alti consilii providentia ordinavit, quarum praesidio rerum ordinationes, pacta et tractatus conservantur. Proinde nos Moniuidus palatinus Vilnensis, Jawnus palatinus Trocensis, Mingal Vilnensis, Sunigal Trocensis castellani, Nemir, Ostyk, Butrim, Goligunt, Nico­laus Bylimyn, Corewa, Wissegerd, Petrus Mondiger, Nicolaus Tawtigerd, Johannes Gastoldi, Wolczco Culwa, Butowdus, Jadath, Ralo, Johannes Rimouidouicz, Gyneth Konczeuicz, Dawxscha, Nicolaus Beynar, Wolczco Rokutouicz, Getowd, Dawgen, Iacobus Mingel, Voyssnar Vircoleuicz, Georgius Sangaw, Saka, Naczko, Twiributh, Monstwid, Stanislaus Wissigin, Woyschin Daneycouicz, Monstowd, Andreas Dewknetouicz, Minimund Sessnicouicz, Rodwil, Koczanus, Micuss, Gerdud, Czupa, Woydilo Kussolouicz, Konczanus Sukouicz, Iohannes Ewild, Butowtowicz, Surguttes de Roszkini etc. significamus tenore praesentium quibus expedit universis, praesentibus et futuris, praesentium notitiam habituris, quod quia serenissimorum principum dominorum Wladislai regis Poloniae etc. et Allexandri alias Vitowd magni ducis Littwaniae, domi­norum

w rzeczach ludzkich, które łacwie z pamięci wypadają, aby tedy pamięć ich została, pismem za wielką swą radą z przeźrzenia to rozrządził, za którego podpomożeniem ordynacje, umowy i sprawy rzeczy bywają zachowane. A tak my Moniwit wojewoda wileński, Jawinis woje­woda trocki, Mingal wileński, Sungal trocki kasztelanowie, Nyemir Osztyk, Bu­trym Golignit, Mikołaj Bilini, Koreyowa i Wyszygiert, Piotr Montigierd, Mikołaj Tawtigerd, Jan Gasztowdow, Wolczko Kulwa, Bussowd Jadath Kalo, Jan Rymowidowicz, Ginent Konczewicz Doxa, Mi­kołaj Byeinar, Wolsko Kochutowicz, Jakub Mingel, Woyssnar Wirkołowicz, Grzegorz Sangaw, Saka Naczko, Werburth Monstywild, Stanisław Wyszygin, Woyszyn Damenkowicz, Monstold, Andrzej Vknetowicz, Munimunth z Sesnikowicz, Rodwił, Koczan, Miczuch, Gerdud, Czuppa, Woydziłło Koszylowicz, Koczan Sułkowicz, Jan Eywild, Stanisław Buthowthowicz, Surgutes z Reszynek etc. oznajmujemy listem niniejszym, którym to wiedzieć przynależy, wszystkim, którzy teraz są i potym będą, do których wiadomości to przyjdzie, iż acz za najaśniejszych książąt pana Wła­dysława króla polskiego etc. i Aleksandra Witowda wielkiego książecia litewskiego, panów naszych nałaskawszych z zwoleniem

[s. 58]

nostrorum gratiosissimorum concessione et indulto, arma, quibus uti insolitum fuit nobis, contraria consuetudine obsistente, ad insigniendum nominis nobilitatis nostrae titulum a baronibus, nobilibus et proceribus regni Poloniae, quae ipsi a parentibus et praedecessoribus suis ordine geniturae contraxerunt, recepimus et ad gratias, libertates, immunitates, pri­vilegia, exemptiones et multa alia bene­ficia et praerogativas, quae nobis per dictos dominos nostros gratiosos Wladislaum regem Poloniae et Allexandrum ducem magnum Littwaniae praedictos munifica sunt concessa largitione et litterarum patro­cinio munita, interventu ipsorum et studio promoti extitimus et provecti. Promiseruntque suis patentibus litteris adhuc, qua poterint, diligentia bonum, commodum et profectum status nostri et honoris ubilibet promovere et nunquam in nostris adversitatibus et necessitatibus nos deserere, sed semper contra omnium inimicorum nostrorum insidias et insultus auxiliis, consiliis et favoribus suis prosequi et iuvare. Horum intuitu volentes tot bencficiorum merita compensare et ipsis dignas vices pro eis impendere, ne disparitatis in nobis aut ingratitudinis contagia ct inaequalitas locum cernerentur vendicare, sed ut semper unanimis idemptitas inter nos remaneat el voluntas animorum, sicut idem cultus et fidei religio observatur, univer­saliter universi et singulariter singuli no­stris nominibus ac vice omnium nobelium, boyarorurm, procerum et incolarum terrarum Littwaniae bona fide in verbo nostro constanti et fideli, omni dolo, fraude et colore amputatis et remotis promnittimus, pollicemur, vovimus, spondemus et iuramenti nostri misterio strictius nos obligamus, numquam praefatos barones, no­biles

herby, których używać nie była nam rzecz zwykła za przeciwnym zwyczajem, który u nas był, dla oznaczenia imienia tytułu i slachectwa naszego, od panów slachty i przełożonych, który od przodków swych mają, wzięliśmy i do łask, wolności i swo­bód, k temu jeszcze i przywileje, egzempcje i wiele inych dobrodziejstw i nadania które nam przez rzeczone pany łaskawe, Władysława króla polskiego i Aleksandra wielkiego książęcia litewskiego szczodrobliwie są nadane i za obroną listów da­nych są umocnione i za temi listy jesteśmy na wyższy stan podniesieni, i obiecali nam przez otworzyste swe listy jeszcze więcej, ileby mogli, z nawietszą pilnością dobro, pożytek i pomnożenie stanu naszego i czci wszędy chcą podwyższać i nigdy w nie­szczęściu i potrzebach naszych nas nic opuszczać, ale zawżdy przeciwko wszyst­kim nieprzyjacielom naszym i zdradzie i najeździe pomocami, radami i łaskami swemi nam pomagać. Tych rzeczy wzglę­dem chąc tak wiele dobrodziejstw i za­działania oddać i także słuszne wdzięcz­ności pokazać, aby się w nas różność jaka i niewdzięczność i także nierówność w liściech nie pokazała, ale aby zawżdy jedno­myślna jedność między nami trwała i wola jedna umysłów, jako jedna chwała Boża i wiara jest chowana, tedy na wespołek wszyscy i osobliwie kożdy z osobna naszemi imiony i za wszystkę slachtę, bojary, pany i obywatele ziem litewskich, dobrą wiarą i w słowie naszym stałym i wier­nym, odłożywszy precz wszystkę chytrość i zdradę, na wiarę i pod przysięgą naszą obiecujemy: nigdy przerzeczonych panów, prełatów, slachty i przełożonych Królestwa i samego Królestwa polskiego przerzeczonego we wszystkich potrzebach i niefortunach ich nic opuszczać, ale zawżdy im

[s. 59]

et proceres Regni et ipsum rcgnum Poloniae praedictum in omnibus ipsorum necessitatibus et adversitatibus deserere, sed semper ipsis contra omnium inimicorum eorum insidias et insultus Consilia, auxilia et favores fideliter ministrare et nulli lites, bella aut gwerras praeter scitum et voluntatem ac consensum, consilium et requisitionem ipsoruni et eorum successorum indicere, facere vel movere praefatosque dominos Wladislaum regem Po­loniae et Allexandrum alias Witowdum magnum ducem Littwaniae et eorum suc­cessores, reges Poloniae et duces magnos Littwaniae, nullis temporibus deserere quoquomodo, sed semper ipsis sine dolo et fraude fideliter adhaerere omni consilio, auxilio et favore. Praeterea promittimus, prout supra, quod defuncto praefato do­mino Witowdo magno duce Littwaniae nullum eligemus, assumemus et recipiemus in magnum ducem Littwaniae vel dominum, nisi quem praefatus dominus Wladislaus rex, si vita potietur longiori, vel eius successores ct praelati, barones, nobiles et proceres regni Poloniae duxerint eligendum, statuendum et locandum. Et viceversa praelati, barones et nobiles regni Poloniae rege praefato, quod absit, sine liberis el succcssoribus legitimis decedente sine scitu et consilio illustris domini Allexandri alias Witowdi magni ducis Littwaniae, [si] superstes remanserit, et nostro eligere non debebunt. Ut autem corroborationis ct cautelae uberioris omnia praemissa accipiant firmitatem, fecimus sigillorum nostrorum munimine roborari. Actum in oppido Hrodlo circa flumen Bug in paralamento seu congregatione generali die secunda mensis octobris, sub anno Domini millesimo quadringentesimo tredecimo etc.

przeciwko wszystkim nieprzyjacielem ich zdradzie i najeździech rady, pomocy i łaski wiernie dodawać i żadnemu zwad, wojen, odpowiedzi przez wiadomości i wolej i zwo­lenia i dołożenia rady ich i potomków ich nie zadawać, ani czynić, ani zruszać, i przerzeczone pany Władysława króla polskiego i Aleksandra Witowda wielkie książę litewskie i ich potomków, królów polskich i wielkich książąt litewskich, żadnych czasów nie opuszczać żadnym sposobem, ale zawżdy przy nich okrom chytrości i zdrady stać wszystką radą, pomocą i życzliwością.

Też obiecujemy, jakośmy wyższej obiecali, iż po ześciu przerzeczonego pana Witowda wielkiego książęcia litewskiego nigdy nie będziemy ubierać ani brać na wielkie książę litewskie i za pana, jedno którego przerzeczony pan Władysław król (jeśli będzie dłużej żyw) albo jego potom­kowie i prełaci, panowie, slachta i przeło­żeni Królestwa polskiego będą rozumieli obrać i postanowić. A także prałaci, panowie i slachta Królestwa polskiego, gdy przerzeczony król (czego Boże uchowaj) przez płodu i potomstwa swego słusznego zejdzie, przez wiadomości i rady oświeco­nego pana Aleksandra Witowda wielkiego książęcia litewskiego, jeśli onego przeżywie, i przez naszej woli wybierać nie bedą.

A iżby potwierdzenia i przestrogi przerzeczone tym więtszą wzięły moc, ka­zaliśmy pieczęci naszych przyłożeniem to obwarować. Działo się w Hrodle u rzeki Bugu na sejmie walnym dnia wtorego miesiąca października roku Pańskiego 1413.

Cyt. za: Akta unii Polski z Litwą, wyd. S. Kutrzeba, W. Semkowicz, Kraków 1932, s. s. 56-59.