Północny step

Stepy kojarzą nam się zazwyczaj z południowo-wschodnią Ukrainą i wybrzeżami Morza Czarnego.

Nie wszyscy jednak wiedzą, że fragment prawdziwego stepu zachował się także w północno-wschodniej części Ukrainy w okolicach obwodowego miasta Sumy. Są to szerokości geograficzne, na jakich leży np. Kraków. Fragment stepu, o którym mowa, podlega ochronie w rezerwacie “Michajłowski Ugór” (“Михайлівська цілина”), utworzonym w 1928 r. i zajmującym powierzchnię 202 ha. Rezerwat, będący częścią kompleksu obszarów chronionych tworzących “Ukraiński rezerwat stepowy” (“Український степовий заповідник”), jest położony o 40 km na południowy zachód od Sum, w pobliżu wioski Żowtniewe (Жовтневе). Ochronie podlega tu interesujący ekosystem północnej odmiany stepu, różniący się od stepów w południowo-wschodniej części Ukrainy. Rezerwat obejmuje lekko pofałdowany, bezleśny teren, z występującymi sporadycznie niewielkimi kępami krzewów, oddzielony od niedalekiej wsi podwójnym szpalerem drzew, zasadzonych niegdyś jako pas wiatrochronowy.

Na terenie “Michajłowskiego Ugoru” występuje 530 gatunków roślin, spośród których ok. jedna trzecia to typowe rośliny stepowe, z których część występuje tu na granicy swojego naturalnego zasięgu. Liczne są tu także rośliny łąkowe, nie rosnące na południowych stepach. Do najrzadszych gatunków roślin występujących w rezerwacie należą: miłek wiosenny, kosaciec bezlistny, sasanka łąkowa, zawilec wielkokwiatowy, traganek szorstkokwiatowy, kosatka ruska, mieczyk cienki i kilka gatunków długich stepowych traw – ostnic. Rośnie tu także rzadki grzyb – smardz stepowy. Najlepsza pora odwiedzenia rezerwatu to późna wiosna i wczesne lato, kiedy kwitnie większość stepowych roślin. Co dwa, trzy tygodnie step zmienia wtedy swój kolor, w zależności od tego jaka roślina rozpoczyna masowe kwitnienie.W połowie maja step np. przybiera intensywnie żółtą barwę od łanów szczodrzeńca ruskiego. W rezerwacie występują także rzadkie gatunki zwierząt, m.in. żyjące w norach drobne stepowe ssaki: skoczek azjatycki i ślepiec, ptaki drapieżne: niewielki sokół kobczyk i błotniak stepowy oraz owady: zmierzchnica trupia główka i postojak wiesiołkowiec.

Tekst i zdjęcia:

Grzegorz Rąkowski